ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง ตั้งอยู่ที่บ้านตาดทอง ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร มีลักษณะเป็นเนินดินขนาดใหญ่ มีคูน้ำคันดินล้อมรอบเป็นวงรี วางตัวตามแนวแกนทิศตะวันออกเฉียงเหนือ - ตะวันตกเฉียงใต้ พระธาตุ หรือธาตุ เป็นภาษาท้องถิ่นอีสาน ใช้เรียกสิ่งก่อสร้างที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งตรงกับคำว่า เจดีย์ หรือ สถูป ของภาคกลาง แต่ลักษณะทางสถาปัตยกรรมเป็นเอกลักษณ์ของสกุลช่างสายศิลปวัฒนธรรมไท – ลาว ทำให้สถาปัตยกรรมของพระธาตุ ในภาคอีสาน มีลักษณะแตกต่างจากเจดีย์หรือ สถูป ที่มีพัฒนาการมาจากอินเดีย ของทางภาคกลางของประเทศไทย ประวัติความเป็นมาของ ธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง ได้มีตำนานกล่าวไว้ 2 เรื่องด้วยกัน คือ เรื่องที่แรกกล่าวไว้ว่า มีผู้คนในลุ่มแม่น้ำมูลส่วนหนึ่ง (อ.รัตนบุรี) ทราบข่าวว่ามีการบูรณะพระธาตุพนม ที่จังหวัดนครพนม จึงได้รวบรวมวัตถุมงคลสิ่งของมีค่า เพื่อจะนำไปบรรจุไว้ในพระธาตุพนม ได้เดินทางมาพักอยู่ใกล้ๆ กับบ้านตาดทอง ในขณะนั้นชาวบ้านสะเดาตาดทอง ที่ไปช่วยบูรณะพระธาตุพนมเดินทางกลับมาพอดี และได้แจ้งว่าการบูรณะ พระธาตุพนมเสร็จสิ้นแล้ว ผู้คนเหล่านั้นจึงตัดสินใจสร้างเจดีย์ครอบวัตถุอันมีค่าที่นำมาด้วยนั้นไว้ ประกอบกับชาวสะเดาตาดทองได้นำถาดทองที่ใช้เป็นพานอัญเชิญวัตถุมงคลไปบรรจุในพระธาตุพนมมารองรับวัตถุมงคลที่ญาติพี่น้องจากลุ่มน้ำมูลนำมาแล้วช่วยกันก่อเจดีย์บรรจุไว้ตำนานเรื่องที่สอง กล่าวว่า ในระหว่างการก่อสร้างเจดีย์องค์นี้ ได้เกิดเหตุการณ์ลูกฆ่าแม่ เพราะความโมโหหิวเมื่อก่อสร้างเจดีย์องค์นี้เสร็จคนก็มักเรียกเจดีย์นี้ควบกับเหตุการณ์ท้องถิ่นที่เกิดเรื่องว่าธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ลักษณะของธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง เป็นธาตุทรงสี่เหลี่ยม รับอิทธิพลมาจากพระธาตุอานนท์ วัดมหาธาตุ จังหวัดยโสธร สถาปัตยกรรมของธาตุตาดทองประกอบด้วย ส่วนฐาน มีลักษณะเป็นฐานเขียงซ้อน กัน 4 ชั้น ถัดไปเป็นฐานบัว ตรงกลางเป็นท้องไม้ มีลูกแก้วอกไก่ขั้นตรงกลาง ส่วนเรือนธาตุ ยื่นซุ้มออกมาทั้ง 4 ทิศ เป็นซุ้มจรนำ ส่วนยอดธาตุมียอดแซมทั้ง 4 ทิศ และก่อยื่นมาจากยอดจริงพื้นที่บริเวณธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง มีกลุ่มธาตุบริวารรอบธาตุกองข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง มีลักษณะจำลองจากพระธาตุองค์ใหญ่แต่มีลักษณะที่เรียบง่ายกว่า ด้านหน้าขององค์ธาตุมีอูบมูง ลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดเล็ก เป็นสถาปัตยกรรมแบบอีสานลาว หลังคาโค้งมน ประดับลายปูนปั้น บริเวณสันมุมทั้งสี่ของหลังคาเป็นรูปพญานาคผงกหัวขึ้นที่ส่วนปลาย ลำตัวทอดยาวไปตามความโค้งของหลังคา ส่วนยอดคล้ายองค์ธาตุจำลอง ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป นอกจากนี้ยังพบใบเสมาจำนวนหลายหลักปักอยู่ในบริเวณนี้ด้วยเช่นกันธาตุก่องข้าวน้อย หรือ ธาตุถาดทอง ได้รับการขึ้นทะเบียนในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 53 ตอนที่ 34 ลงวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2497 กำหนดขอบเขตโบราณสถานในเล่มที่ 126 ตอนที่ 6 ง หน้า 12 ลงวันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2552 มีเนื้อที่ 1 ไร่ 1 งาน 59 ตารางวา