บ้านถ่อนนาลับ หมู่ที่ ๑ ตำบลถ่อนนาลับ อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี ตั้งอยู่ห่างจากตัวอำเภอไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ประมาณ ๑๘ กิโลเมตร และห่างจากตัวจังหวัดอุดรธานี ประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร ที่มาของชื่อหมู่บ้าน “ถ่อนนาลับ” มาจากชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง เรียกว่า “ต้นถ่อน” ซึ่งเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ มีรากแก้วที่แข็งแรงโดยมักจะขึ้นอยู่โดด ๆ ไม่รวมเป็นผืนป่า อยู่กระจัดกระจายทั่วไป มีความทนทานต่อสภาพดินฟ้าอากาศทุกสภาพ ไม่ว่าจะน้ำท่วม พายุหรือฝนแล้ง และเป็นที่พักอาศัยของสัตว์หลายชนิด บริเวณที่ตั้งเดิม มีต้นถ่อนขนาดใหญ่ตั้งตระหง่านอยู่กลางทุ่งนา เป็นดินแดนที่อยู่ห่างไกลจากตัวเมือง การเดินทางไม่สะดวก จึงเรียกว่า “ถ่อนนาลับแล” ต่อมาจึงเพี้ยนเป็น “ถ่อนนาลับ” ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชนเผ่าภูไท อพยพมาจากบ้านคำชะอี บ้านห้วยทราย บ้านบาก อำเภอคำชะอี จังหวัดมุกดาหาร เมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๖๔ โดยมีผู้นำการก่อตั้งหมู่บ้านคือนายหย้าว เสียงล้ำ, นายช่วย สุวรรณไตร,นายยา เสียงล้ำ, นายจอม เสียงล้ำ,นายบุญมี เสียงล้ำ,นายเสี้ยว คนซื่อ,นายกาแดง คนซื่อและนายเข็ม อินทร์ไชยา ประชากรส่วนใหญ่มีเชื้อสาย(ชนเผ่า)ภูไท และอีสานดั้งเดิม นับถือศาสนาพุทธ การตั้งบ้านเรือนมีลักษณะเป็นกลุ่ม มีบ้านเครือญาติอยู่ในบริเวณเดียวกันหรือใกล้เคียงกันเพื่อความสะดวกในการไปมาหาสู่หรือการติดต่อสัมพันธ์ระหว่างกันตามวัฒนธรรมไทย