เดิมที่ชาวบ้านเรียกเขากระโดงว่า "พนมกระดอง" เป็นภาษาเขมร แปลว่า "ภูเขากระดอง (เต่า)" เพราะมีรูปลักษณ์คล้ายกระดองเต่า ต่อมา จึงเรียกเพี้ยนเป็น "กระโดง" เดิมเป็นที่ดินสาธารณะประโยชน์ ชื่อทำเลเลี้ยงสัตว์โคกเขากระโดง ต่อมาจังหวัดบุรีรัมย์ได้เสนอกรมป่าไม้ ให้จัดตั้งเขากระโดงเป็นวนอุทยาน เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ.2521 หลังจากนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กำหนดให้เขากระโดงเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่า ตามประกาศ ลงวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ.2523 มีเนื้อที่ 1,450 ไร่ โดยพื้นที่ทั้งหมดทับซ้อนกับพื้นที่วนอุทยานเขากระโดง เปลี่ยนชื่อ เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2553 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพัีนธุ์พืช อนุมัติให้เปลี่ยนชื่อเป็น "วนอุทยานภูเขาไฟกระโดง" เพื่อการประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูงและเนินเขา สภาพป่าเป็นป่าแดงหรือป่าเต็งรัง มีเนินเขาขนาดเล็ก 2 ลูกติดกัน สูงจากพื้นที่โดยรอบประมาณ 60 เมตร เนินทางทิศใต้เรียกว่า "เขาใหญ่" ส่วนเนินทางด้านทิศเหนือ เรียกว่า "เขากระโดง"