จิตตภาวันวิทยาลัย เดิมชื่อ วิทยาลัยการเผยแพร่พระพุทธศาสนาตั้งอยู่อำเภอบางละมุง เมืองพัทยา จังหวัดชลบุรี ประมาณกิโลเมตรที่ ๑๓๘ มีวัตถุประสงค์การจัดตั้งเพื่อให้เป็นสถาบันการศึกษาภิกษุสามเณรและเผยแพร่พระพุทธศาสนาทั้งในประเทศและนอกประเทศ ดำเนินการโดยมูลนิธิอภิธรรมมหาธาตุวิทยาลัย วัตถุประสงค์ดังกล่าวเริ่มดำเนินการก่อตั้งมาเมื่อปลายปี ๒๕๑๐ มีพระเทพกิตติปัญญาคุณ (กิตฺติวุฑโฒ ภิกฺขุ) เป็นผู้ออกแนวคิดและดำเนินการก่อสร้าง สาเหตุมาจากสมัยนั้น มีการสร้างวัดกันเป็นจำนวนมากแล้ว ทำให้ท่านต้องการสร้างสถานศึกษาของพระภิกษุสามเณรขึ้นมาแทน มีสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณณสิริมหาเถร) วัดพระเชตุพน เป็นประธานในการดำเนินการก่อตั้ง ตัวอาคารดูเด่นเป็นสง่าด้วยสถาปัตยกรรมไทยหลายหลัง ด้านหน้าของอาคารประดิษฐานพระประธานพระพุทธรูปปางลีลาชื่อว่า พระพุทธนวฤทธิ์จิตภาวัน ด้านหลังพระพุทธรูปเป็นอาคารทรงไทยสร้างด้วยศิลาแลง ภายในมีห้องประชุมใหญ่สำหรับศึกษาและปฏิบัติธรรม มีภาพจิตกรรมฝาผนัง ฝีมืออังคารกัลยาณพงค์ ตัวอาคาร ผศ. ภิญโญ สุวรรณคีรี เป็นผู้ออกแบบ

วันที่ ๒ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๑๐พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินทรงวางศิลาฤกษ์อาคารวิทยาลัยการเผยแพร่พระพุทธศาสนา

วันพฤหัสบดีที่ ๑๑ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๑๒ทรงเปิดอาคารวิทยาลัยเผยแพร่พระพุทธศาสนา ตึกหอพักพำนักชนบท และทรงเททองหล่อพระประธานปางพุทธลีลา ณ วิทยาลัยเผยแพร่พระพุทธศาสนา (จิตตภาวันวิทยาลัย) อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี

วันอาทิตย์ที่ ๒๓ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๑๙พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ทั้งสองพระองค์ ทรงบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ทรงเบิกพระเนตรพระพุทธนวฤทธิ์ ทรงยกยอดฉัตรพระประธาน ทรงเปิดพระตำหนัก สมเด็จพระสังฆราช (ปุ่น ปุณฺณฺสิริมหาเถระ) พระราชทานธงประจำรุ่นลูกเสือชาวบ้านและทรงเยี่ยมราษฎร์ ณ จิตตภาวันวิทยาลัย อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี