บ้านหนองหญ้าปล้อง หมู่ที่12ตำบลหนองแวงโสกพระ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น การเดินทางเข้าสู่หมู่บ้านจากศาลากลางจังหวัดขอนแก่น สามารถเดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัวหรือรถยนต์โดยสารประจำทางโดยใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 2 จากศาลากลางจังหวัดขอนแก่น ไปทางทิศใต้ ผ่านอำเภอพล รวมระยะทาง 92 กิโลเมตร

ประวัติความเป็นมาในปี พ.ศ. 2470 หลวงรามโคตร (เฒ่าโคตร) นายลัย ศรีชาดา พร้อมภรรยา นางครุฑ กับ นายบัว นางตุ้ม เภาพาน บุตรสาวและบุตรเขย ได้อพยพมาจากบ้านหนองสองห้อง อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม มาตั้งรกรากที่ บ้านหนองแวงโสกพระ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น ขณะเดียวกันก็มีชาวบ้านจากบ้านคึมมะอุ กิ่งอำเภอบัวลาย จังหวัดนครราชสีมา ได้มาสมทบและมีชาวบ้านจากหมู่บ้านกำพี้ และหมู่บ้านจากอำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม มาสมทบจึงเป็นลักษณะชุมชนหนาแน่นขึ้น จึงตั้งชื่อว่า บ้านหนองแวงเฒ่าโคตร เพราะหลวงรามโคตร หรือ พ่อใหญ่โคตร ซึ่งเป็นลูกชายเจ้าเมืองเกษ (เกษตรวิสัย) และแม่ใหญ่ครุฑ เป็นลูกสาวของพระยาราชสงคราม เจ้าเมืองสุวรรณภูมิเป็นผู้ร่วมตั้งหมู่บ้านแห่งนี้ บางครั้งชาวบ้านก็เรียกชื่อบ้าน บ้านหนองแวงกลางโคก เพราะลักษณะการตั้งบ้านอยู่บริเวณกลางโคกของนาพ่อใหญ่เขียว และนาพ่อใหญ่ขุนหาญ บ้านศาลาดิน เขตอำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา และยังมีป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ระหว่างกลางโคก และโคกทางรถไฟมีเนื้อที่ประมาณ 4,000 - 5,000 ไร่

ในขณะนั้นบ้านหนองแวงโสกพระขึ้นกับตำบลกุดจอก (หนองบัวลาย) อำเภอเพ็กเฟื่อย (บัวใหญ่) จังหวัดนครราชสีมา ในปี พ.ศ. 2480 กระทรวงมหาดไทย ได้แบ่งท้องที่การปกครองใหม่ โดยให้บ้านหนองแวงโสกพระ เป็นหมู่บ้านหนึ่งในเขตตำบล หนองมะเขือ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

ปี พ.ศ. 2481 นายอำเภอพล คือ พระอุดมสารเขต ได้ออกเยี่ยมราษฎรในพื้นที่ และได้นำคณะประมาณ 20 คน ออกล่าสัตว์ และได้แวะดื่มน้ำที่หนองน้ำแห่งหนึ่ง จึงเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็น บ้านหนองแวงโสกพระ

ปี พ.ศ. 2505 บ้านหนองแวงโสกพระยกฐานะขึ้นเป็นตำบล มีกำนันคนแรก ชื่อ นายขาน พรหมนอก บริเวณรอบหมู่บ้านทางด้านทิศตะวันตกจนกระทั่งถึง นาพ่อใหญ่ขุนหาญ บ้านศาลาดิน คันนาของพ่อใหญ่จารย์เขียว เภาพาน กั้นอยู่บางส่วน ชาวบ้านเรียกว่า “โคกทำเล” ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ ป่าไม้ สัตว์ป่านานาชนิด เช่น ลิง กระต่าย เสือ เป็นต้น จึงเป็นแหล่งหาอยู่หากินของชาวบ้าน ได้ประโยชน์มาใช้สอยไม่ว่าเก็บของป่า หาอาหาร และเป็นทำเลเลี้ยงสัตว์ เป็นต้น

ยังมีหนองน้ำขนาดใหญ่อยู่บริเวณกลางโคก และด้านทิศเหนือของหนองน้ำมีลำห้วยน้ำไหล ชาวบ้านเรียกว่า “ลำห้วยลึก” และลำห้วยกุดปลาจ่อย อยู่ท่ามกลางป่าดงดิบมีที่นาของชาวบ้าน และพื้นที่นาที่ปลูกฝ้ายอยู่ใกล้บริเวณสองฝั่งลำห้วย แต่อยู่ห่างจากบริเวณหมู่บ้านหนองแวง ประมาณ 2 กิโลเมตร ท่ามกลางป่าดงดิบ และต่อมาชาวบ้านได้ปลูกยุ้งข้าว หรือเล้าข้าว ราว ๆ ปี พ.ศ. 2491 สำหรับเล้าข้าวที่ไปปลูกไว้มีของนายถอย ธงชาย, นายหยุย แก้วคูณ, นายแก้ว เภาพาน นายอาน บุญคำ, นายสอน เทียมแสน และยังปลูกเพิงพักในบริเวณหนองหญ้าปล้อง เพราะบริเวณหนองมีหญ้าปล้องอยู่เต็มหนองน้ำ หน้าทำนาเก็บเกี่ยวชาวบ้านที่มียุ้งข้าวก็จะมาอยู่เพิงในบริเวณยุ้งข้าว และนาน ๆ ก็จะกลับไปบ้านใหญ่ คือ บ้านหนองแวงโสกพระ และบริเวณยุ้งข้าวก็จะเรียกว่า “บ้านน้อย” หรือบ้านหนองหญ้าปล้อง

ต่อมาในปี พ.ศ.2492 นายหยุย แก้วคูณ, นายถอย ธงชาย, นายสอน เทียนแสน, นายอาน บุญคำ, นายแก้ว เภาพาน พร้อมครอบครัว ลูกเมียได้พากันปลูกบ้านขึ้นในบริเวณไร่ฝ้าย ที่มียุ้งข้าว 5 ครอบครัว และต่อมาก็ได้มีชาวบ้านที่มีที่นาในบริเวณดังกล่าว ก็พากันมาปลูกบ้านเพิ่มขึ้น และได้ชักชวนนายเหลา ปานาราช ออกมาอยู่ที่บ้านนี้ด้วย เนื่องจากนายเหลา ปานาราช เป็นนักปราชญ์ เคยบวชเรียนเขียนอ่าน เป็นที่เคารพนับถือของคนทั่วไปเป็นผู้รู้เรื่องบุญประเพณี โดยเฉพาะฮีตสิบสองคองสิบสี่ ซึ่งเป็นหลักของบ้านของเมือง และต่อมานายลี ทองมีค่า พร้อมกับครอบครัวได้ออกมาตั้งบ้านสมทบ จึงเกิดการขยายเพิ่มขึ้นประมาณ 20 ครอบครัว และยังเป็นคุ้มหนึ่งของบ้านหนองแวงโสกพระ นายปุ่น ไชยรถ ผู้ใหญ่บ้านหนองแวงโสกพระได้แต่งตั้งนายบุญ สามีพันธ์เป็นผู้ใหญ่บ้านประจำคุ้มหนองหญ้าปล้อง หรือเรียกว่า “ผู้ช่วยคุ้มน้อย”

พ.ศ. 2510 เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2510 ทางราชการได้ประกาศยกฐานะ คุ้มน้อยหนองหญ้าปล้องออกจากบ้านหนองแวงโสกพระ เป็นหมู่บ้านหนองหญ้าปล้อง หมู่ที่ 12 ตำบลหนองแวงโสกพระ อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น มีครัวเรือนทั้งสิ้น 30 ครอบครัว ผู้ใหญ่บ้านคนแรกชื่อ นายลี ทองมีค่า คนปัจจุบันชื่อ นายทิวา ปะตาทะยัง

ด้านวัฒนธรรมมีปราชญ์ชาวบ้านด้านการสานแห สานสวิง

ด้านศาสนาวัดศรีทองติณาวาส เป็นวัดประจำหมู่บ้าน พระอธิการจันแดง กตปุญโญ เป็นเจ้าอาวาสวัด

ด้านการศึกษามีสถานศึกษา 1 แห่ง
1. โรงเรียนบ้านหนองหญ้าปล้อง