มวยเป็นศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวแขนงหนึ่ง ที่มีพัฒนาการสืบทอดกันมาเป็นระยะเวลานาน โดยใช้หลายส่วนของร่างกายคือ หมัด เท้า เข่า ศอก ทักษะของมวยนี้สามารถไปผสมผสานกับการใช้อาวุธต่าง ๆ ได้แก่ มีด ดาบ หอก เพื่อป้องกันตนเองและป้องกันประเทศในสมัยอดีต ดังเช่นในครั้งที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชก่อนจะเสด็จขึ้นครองราชย์สมบัติ ได้มาดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองตาก ทรงนิยมจัดการแข่งขันการชกมวยต่อหน้าพระที่นั่ง จึงมีนักมวยต่างถิ่นที่มาแสดงฝีมือเข้าแข่งขัน เพื่อคัดเลือกให้เป็นทหารไปใช้ในการสู้รบศึกสงคราม จึงเกิดนักมวยฝีมือดีมากมาย ทหารเอกคู่พระทัยและซื่อสัตย์ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเป็นที่รู้จักกันดี ได้แก่ พระยาพิชัยดาบหัก ก็เริ่มต้นจากการชกมวย ณ ที่เมืองตากแห่งนี้

ดังนั้นในสมัยโบราณชายไทยจึงนิยมฝึกมวยควบคู่กับฝึกอาวุธ ต่อมาจึงได้วิวัฒนาการเป็นศิลปะการต่อสู้ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และได้แตกแขนงเป็นรูปแบบเฉพาะของแต่ละท้องถิ่น และก่อนที่จะพัฒนาการมาเป็นการแข่งขันชกมวยไทยหรือมวยสากลที่ใช้นวมในการต่อสู้นั้น นักมวยในสมัยก่อนยังชกแบบคาดเชือกที่ใช้ด้ายดิบหรือผ้ามัดมือ ซึ่งปัจจุบันการชกมวยคาดเชือกในลักษณะนี้ของประเทศไทยได้ลดน้อยลง ประกอบกับนักมวยไทยนิยมชกมวยสากล ทำให้ชกมวยคาดเชือกของไทยลดลงอย่างรวดเร็ว ส่วนในประเทศพม่า การชกแบบคาดเชือกยังมีชกกันอยู่ ในประเทศไทยมีเพียงการชกแบบคาดเชือกยังมีชกกันอยู่ ในประเทศไทยมีเพียงการชกบางเทศกาล เช่น การชกมวยคาดเชือกประเพณีไทย-พม่า ในเทศกาลสงกรานต์ที่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก และเป็นการชกในระดับชุมชนชายแดนไทย-พม่าสองฝั่งแม่น้ำเมยตามเทศกาลงานวัด ซึ่งในฝั่งประเทศไทยการชกมวยคาดเชือกของไทยเริ่มสูญหายไป

ในปี พ.ศ. ๒๕๕๓ กระทรวงวัฒนธรรมได้ประกาศขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ เพื่อปกป้องคุ้มครองมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ใน ๔ สาขา ได้แก่ สาขาศิลปะการแสดง , สาขางานช่างฝีมือดั้งเดิม , สาขาประเพณีและความเชื่อ , สาขากีฬาภูมิปัญญาไทย