ประเพณีแข่งลูกหนู เป็นการละเล่นในการประชุมเพลิงศพพระสงฆ์ชาวมอญซึ่งแต่เดิมจะทำพิธีบนปราสาทที่จัดทำเป็นยอดเดียวหรือห้ายอดและจุดไฟประชุมเพลิงศพด้วยลูกหนูต่อมาภายหลังได้กลายเป็นประเพณีการแข่งขันให้ลูกหนูวิ่งไปชนปราสาทและหีบศพจำลองงานนี้จะจัดในเดือนสี่และเดือนห้าโดยจะจัดในช่วงเวลาบ่ายในทุ่งนาโล่งแจ้ง
การจัดทำลูกหนูจะได้รับการสนับสนุนจากวัดต่าง ๆ คณะลูกหนูที่มีชื่อเสียงของจังหวัดปทุมธานีมีหลายคณะเช่น วัดกร่าง วัดป่างิ้ว วัดบางเตย วัดดอกไม้ วัดปทุมทอง วัดถั่วทองวัดชัยสิทธาวาส วัดโบสถ์ วัดน้ำวน วัดบางพลี วัดบางหลวง วัดบ่อเงิน วัดบ่อทองวัดจันทน์กระพ้อ
ลูกหนูทำด้วยไม้ไผ่หรือไม้จริงก็ได้มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๑๒ เซนติเมตร เจาะข้างในให้กลวงบางครั้งก็ใช้กระบอกเหล็ก ข้างในกระบอกอัดดินปืนเข้าไปให้แน่นแล้วอุดหัวท้ายวด้วยดินเหนียว โดยเจาะรูตรงกลางให้ใหญ่ประมาณเท่านิ้วก้อยสำหรับใช้ติดสายชนวน เพื่อจุดไฟให้ลามเข้าไปไหม้ดินปืนในกระบอกซึ่งจะเกิดระเบิดเป็นเปลวเพลิงพุ่งออกมาจากรูท้ายกระบอกคล้ายดอกไม้ไฟหรือไฟเพนียงหรือผีพุ่งใต้ ด้วยความแรงของดินระเบิดจะขับดันตัวกระบอกลูกหนูให้วิ่งไปข้างหน้าโดยเร็วตามลวดสลิงที่ขึงไว้เพราะตัวลูกหนูจะผูกดิตกับลวดสลิง ระหว่างที่ลูกหนูวิ่งจะมีเสียงดังแช็ค ๆ เป็นที่น่าตื่นเต้น เมื่อลูกหนูวิ่งไปสุดลวดสลิงมันจะพุ่งเข้าชนปราสาทซึ่งตั้งอยู่ห่างออกไปประมาณ ๔๐ เมตรถ้าลูกหนูของใครถูกที่สำคัญของปราสาทตามที่กำหนดก็จะได้รางวัล
ปกติการแข่งขันลูกหนูจะทำเฉพาะในงานศพของพระสงฆ์ โดยทางวัดจะเก็บศพไว้ก่อนรอจนถึงหน้าแล้งประมาณเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคมเมื่อชาวบ้านว่างจากการทำนาแล้วก็จะมาช่วยจัดงานประชุมเพลิงศพพระสงฆ์
ก่อนจะถึงกำหนดวันงาน วัดที่เป็นเจ้าภาพจะประกาศให้วัดอื่น ๆ ทราบและเชิญชวนให้จัดลูกหนูเข้าแข่งขันด้วย ลูกหนูจะต้องตกแต่งให้สวยงาม เพื่อประกวดกันมีการประดับตกแต่งด้วยกระดาษสีต่าง ๆ ครั้นถึงวันกำหนดแต่ละวัดจะจัดขบวนแห่ลูกหนูคล้ายขบวนพาเหรดของนักกีฬา การแต่งกายของคนในขบวนต้องเหมือนกันขบวนแห่ลูกหนูจะนำด้วยกลองยาวหรือแตรวง มีป้ายบอกชื่อคณะนำหน้าขบวนมีนางรำแต่งตัวสีฉูดฉาด เต้นรำตามจังหวะเพลงมาจนถึงบริเวณงาน
ก่อนที่จะทำการแข่ง จะต้องนำลูกหนูแห่รอบเมรุเวียนซ้ายสามรอบแล้วแห่ไปสนามแข่งขันเพื่อติดตั้งลูกหนูเข้ากับลวดสลิงเพื่อเตรียมการแข่งขันต่อไป
ทางวัดเจ้าภาพจะต้องจัดตั้งเมรุศพหลอกมีปราสาทยอดแหลมครอบเมรุศพไว้กลางทุ่งนาให้สูงเด่น แล้วปักเสาขึงลวดพุ่งตรงไปยังปราสาทที่เมรุศพตั้งอยู่สายลวดสลิงมีจำนวนเท่ากับจำนวนคณะที่ส่งลูกหนูเข้าแข่งขันแล้วผูกลูกหนูติดกับสายลวดสลิง จากนั้นให้จุดชนวนเรียงกันไปตามลำดับจนกว่าจะหมดลูกหนูที่เตรียมมา
วิธีจุดลูกหนูจะใช้คบเพลิงไปจุดสายชนวนท้ายตัวลูกหนูเมื่อลูกหนูวิ่งไปจนสุดลวดสลิงก็จะพุ่งเข้าชนปราสาททันทีลูกหนูของคณะใดชนถูกที่สำคัญก็จะได้คะแนนมาก