นางเกลียว เสร็จกิจ (ขวัญจิต ศรีประจันต์) เกิดเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2490 ที่ตำบลวังน้ำซับ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นบุตรของ นายอัง นางปลด มีพี่น้อง 3 คน สมรสกับนายเสรี ธนาพร มีบุตร 3 คน ชาย 1 คน หญิง 2 คน ขวัญจิตสนใจเพลงพื้นบ้านมาตั้งแต่อายุ 15 ปี และแม้เชื้อสายทางพ่อจะมีญาติเป็นพ่อเพลงที่มีชื่อเสียงของสุพรรณบุรีแต่พ่อก็ไม่สนับสนุน ให้เป็นแม่เพลงพื้นบ้านด้วยเกรงว่า ความเป็นสาวรุ่นจะทำให้เกิดปัญหาเรื่องชู้สาวตามมา แต่กลับสนับสนุนลูกสาวอีกคนหนึ่งที่อายุยังน้อย ให้ไปฝึกหัด เพลงพื้นบ้านกับพ่อเพลงไสว วงษ์งาม แทนความสนใจ เพลงพื้นบ้านทำให้ขวัญจิตติดตามดูการร้องเพลงอีแซวของแม่เพลงบัวผัน จันทร์ศรี (ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ.2533) เป็นประจำ และต่อมาได้มีโอกาสไปดูแลน้องสาวที่อยู่กับครูไสว และได้เรียนรู้การเล่นเพลงอีแซวแบบ ครูพักลักจำ จนท่องเนื้อเพลงได้หลากหลาย ทั้งลีลาเพลงแนวผู้ชายของครูไสวและเพลงแนวผู้หญิงของครูบัวผัน ขวัญจิตเป็นคนที่ชอบอ่านหนังสือและวรรณคดีเก่าๆของไทย อ่านแล้วก็นำเนื้อหานั้นมาแต่งเป็นเพลงอีแซว ร้องเล่นจนเกิดความแตกฉาน ซึ่งต่อมาได้ขอ ครูไสวแสดงบ้าง แม้ในระยะแรกๆครูไสวจะยังไม่อนุญาต แต่ในเวลาต่อมาเมื่อได้เห็นความอดทนความตั้งใจจริง จึงอนุญาต ให้แสดงความสามารถ และด้วยพลังเสียงที่กังวานมีไหวพริบปฎิภาณ เฉลียวฉลาดในการว่าเพลง ทำให้เป็นที่ชื่นชอบของนักฟังเพลงอีแซวยิ่งนัก ขวัญจิต ได้ตระเวนเล่นเพลงอีแซว อยู่กับวงพื้นบ้านอีกหลายวงเรียนรู้และเพิ่มพูนประสบการณ์จากพ่อเพลงแม่เพลงอีกหลายคนและเริ่มแสดง เพลงอีแซว ในต่างจังหวัดและในกรุงเทพมหานคร ในงานสังคีตศาลา หรืองานสงกรานต์ที่ท้องสนามหลวงเป็นประจำ ทำให้มีความแตกฉาน ในเรื่องเพลงอีแซว มากยิ่งขึ้น สามารถเขียนเพลงเองเพื่อใช้ใน การแสดงและโต้ตอบเพลงสดๆ กับพ่อเพลงได้อย่างคมคายเป็นที่ชื่นชอบของผู้ชม หลังจากเล่นเพลงอีแซวจนมีชื่อเสียงแล้วขวัญจิต ได้สมัครเป็นนักร้องลูกทุ่ง โดยเริ่มอยู่กับวงดนตรีลูกทุ่งคณะจำรัศ สุวคนธ์(น้อย) วงไวพจน์ เพชรสุพรรณ ทำให้เริ่มมีชื่อเสียงจากเพลง เบื่อสมบัติ ลาน้องไปเวียดนาม ลาโคราช ขวัญใจโชเฟอร์ เกลียดคนหน้าทน ขวัญใจคนจน แม่ครัวตัวอย่าง แหลมตะลุมพุก จากนั้นได้แต่งเพลงเองได้แก่ กับข้าวเพชณฆาต น้ำตาดอกคำใต้ สาวสุพรรณ ซึ่งเป็นเพลงที่สร้างชื่อเสียงให้เป็นอย่างมาก และต่อมาได้ตั้งวงดนตรีของตนเอง ชื่อวงขวัญจิต ศรีประจันต์ เป็นวงดนตรีที่นำระบบแสง สี เสียง ที่น่าตื่นตาตื่นใจมาใช้ ประกอบการแสดง นำเพลงอีแซวมาผสมผสานกับการแสดง เผยแพร่สู่ผู้ฟังทั่วประเทศจนเป็นที่รู้จักกันอย่างเป็นอย่างดี พ.ศ.2510 ขวัญจิต ศรีประจันต์ ได้บันทึกแผ่นเสียงเพลงแรก ชื่อเพลง เบื่อสมบัติ งานเพลงของ จิ๋ว พิจิตร จากนั้นมีผลงาน บันทึกแผ่นเสียง เท่าที่มีข้อมูลเพลงใน พิพิธภัณฑ์เพลงลูกทุ่ง ดังนี้ กับข้าวเพชณฆาต, เศรษฐีเมืองสุพรรณ, ก็นั่นนะซิ, วุ้ยว้าย ผัวบ้าๆ, แหลมตะลุมพุก, ทำบุญบ้าน ,สาวสุพรรณ, แม่ครัวตัว อย่าง, น้ำตาดอกคำใต้, นางครวญ1 , นางครวญ2 , สุดแค้น แสนรัก, อ้อมอกเจ้าพระยา, รักมฤตยู, อายบาปอายบุญ, ปาณาติ-บาติศีลข้อ 1 (2 ตอนจบ), อทินนาทาน ศีลข้อ 2 (2 ตอนจบ), ทำบุญวันเกิด, ปิดทองลูกนิมิต, ปิดทองพระ, แห่ผ้าป่า, แห่กฐิน, ทำบุญสร้างวัด, เห็นนาคโกนหัว, รถทัวร์ บอกบุญ, บวชแน่หรือจิ๊กโก๋, อีแซวงานบวช, ส่งนาคเข้าโบสถ์, แฟนหนังเร่, ดูลิเกการกุศล, รับบุญทางอากาศ, สตริงการกุศล, แฟนนาคคนจน, แม่ครัวตัวแสบ, ส่งตัวเข้าหอ, บ้านเช่าสาวโสด, เด็กเส้น, เจ้าพระยาเน่า, เสียงครวญจากชาวประชา, ชวนน้องกลับอีสาน, อ่างทอง-อุทัย, สอนน้อง พ.ศ.2516 ขวัญจิตยุติวงดนตรีลูกทุ่งแล้วกลับไปฟื้นฟูเพลงอีแซวที่จังหวัดสุพรรณบุรีอุทิศชีวิตในการอนุรักษ์ฟื้นฟู เผยแพร่และถ่ายทอด เพลงอีแซว ให้กับลูกศิษย์และผู้สนใจ มาโดยตลอดจนถึงปัจจุบัน ใช้ความรู้ความสามารถช่วยเหลือสถาบันการศึกษา และหน่วยงานราชการในการ เป็นวิทยากรสาธิต รับแขกบ้านแขกเมืองด้วยการแสดงพื้นบ้าน ติดต่อกันมาอย่างยาวนาน พ.ศ.2532 ได้รับการประกาศเกียรติคุณให้เป็นผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมสาขาศิลปะ (เพลงพื้นบ้าน) จากสำนักงานคณะกรรมการ วัฒนธรรม แห่งชาติ พ.ศ.2534 ได้รับการประกาศเกียรติคุณเป็นนักร้องดีเด่นกึ่งศตวรรษเพลงลูกทุ่งไทย ครั้งที่ 2 จากเพลงกับข้าวเพชณฆาต รับพระราชทานจาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งจัดงานโดยสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เคยแสดงภาพยนตร์หลายเรื่อง อาทิ น้องนางบ้านนา, จำปาสี่ต้น, กลัวเมีย, บุหงาหน้าฝน,อยากดัง และเรื่องล่าสุด คือ มนต์เพลงลูก ทุ่ง เอฟ.เอ็ม. ซึ่งมีนักร้องลูกทุ่ง ร่วมแสดงมากที่สุด นอกจากนั้นยังเคยร้องเพลงประกอบภาพยนตร์ที่เป็นเพลงเด่นๆหลาย เพลง อาทิ คิดถึงคนอยากดัง, รักชั่งกิโล,ผัวหาย ฯลฯ ขวัญจิต ศรีประจันต์ ได้เสียสละเวลาในการสั่งสอนอบรมเพลงพื้นบ้าน ไปสาธิตบรรยายให้ความรู้ตั้งแต่โรงเรียนจนถึงชั้นระดับมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะ ในเขตจังหวัดนครปฐม กาญจนบุรี อยุธยา อ่างทอง และจังหวัดสุพรรณบุรีนั้นไปแทบทุกโรงเรียน มหาวิทยาลัยทุกแห่งทั่วประเทศ ที่มีวิชาเอก ภาษาไทยก็ไปบรรยาย และเป็นที่ปรึกษาด้านการทำ วิทยานิพนธ์ตั้งแต่ปริญญาตรีไปจนถึงปริญญาเอกมากมาย นางเกลียว เสร็จกิจ หรือขวัญจิต ศรีประจันต์ เป็นผู้มีความประพฤติดี เปี่ยมไปด้วยคุณธรรมทั้งในครอบครัวและสังคม มีความกตัญญู อีกทั้งมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ จนเป็นที่ยอมรับนับถือของชาวจังหวัดสุพรรณบุรี นับได้ว่าเป็นบุคคลที่ควรแก่การยกย่องให้เป็นแบบอย่างที่ดีงามของสังคม ในด้านการสร้างสรรค์ผลงานทางวัฒนธรรม ตลอดจนความประพฤติและคุณธรรม จากประวัติและผลงานดังกล่าว คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ จึงประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติให้นางเกลียว เสร็จกิจ เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน-เพลงอีแซว) เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ.2539