พระพุทธนวราชบพิตรเป็นพระพุทธรูปที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำริสร้างพระราชทานเป็นพระประจำจังหวัด เมื่อพ.ศ. ๒๕๐๘ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศาสตราจารย์นายไพฑูรย์ เมืองสมบูรณ์ นายช่างกองหัตถศิลป์กรมศิลปากรปั้นหุ่นพระพุทธนวราชบพิตร ณพระตำหนักจิตรลดารโหฐานและทรงพระพุทธลักษณะด้วยพระองค์เองจนพอพระราชหฤทัยแล้ว จึงได้โปรดเกล้าให้เททองหล่อพระพุทธรูป เมื่อวันที่๒๘ เมษายน ๒๕๐๙

พระพุทธนวราชบพิตร เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยมีขนาดหน้าตักกว้าง 23เซนติเมตรสูง 40 เซนติเมตร ที่บัวฐานด้านหน้าบรรจุพระพิมพ์พระสมเด็จจิตรลดา ไว้อีกองค์หนึ่ง

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระพุทธนวราชบพิตรให้เป็นพระพุทธรูปประจำจังหวัด ประดิษฐานไว้ ณ ศาลากลางจังหวัดของทุกจังหวัด และเป็นพระพุทธรูปประจำหน่วยทหาร ประดิษฐานไว้ ณ กองบัญชาการหน่วยทหาร

จังหวัดแรกที่ได้รับพระมหากรุณาพระราชทานพระพุทธนวราชบพิตร ก็คือจังหวัดหนองคาย ซึ่งได้รับพระราชทานเมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๑๐ ในโอกาสนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงมีพระราชดำรัสแก่ชาวจังหวัดหนองคาย

ในส่วนจังหวัดบึงกาฬนั้น ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์มาพระราชทานพระพุทธนวราชบพิตร ในวันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๕ ณ ศาลากลางจังหวัดบึงกาฬ