พิธีพลิกผืนแผ่นดิน
ชาวอำเภอควนเนียงส่วนหนึ่งมีความเชื่อเรื่องแผ่นดินอัปมงคล ซึ่งเป็นสถานที่อันไม่เหมาะสมจะปลูกสร้างบ้านเรือนรวมถึงกระทำกิจการต่างๆ บนสถานที่นั้นๆ ตามตำราโบราณเรียก “ที่อุบาทว์” กล่าวคือ บริเวณผืนแผ่นดินนั้นๆ ปรากฏสิ่งที่ผิดแผกแตกต่างกว่าธรรมดาสามัญทั่วไป คำว่าอุบาทว์ หมายถึง อัปรีย์ จัญไร ไม่เป็นมงคล (พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน, ๒๕๔๒) จากการสัมภาษณ์นายจรูญ ธรรมทิน ปราชญ์ชาวบ้านด้านความเชื่อและไสยศาสตร์ กล่าวไว้ว่าผืนแผ่นดินอัปมงคล มี ๑๒ อย่างคือ

๑) ปลัก ๗) ไม้ฟ้าผ่า

๒) ปลวก ๘) ตอไม้

๓) เปลว (ป่าช้า) ๙) เส้นทาง

๔) เหว ๑๐) ท่อ (บ่อ)

๕) ห้อง (วังน้ำวน) ๑๑) ไม้ตายพราย (ยืนต้นตายทั้งผล)

๖) ช่องน้ำ (ธารน้ำ) ๑๒) ไม้ตายโหง (ยืนต้นตาย)

ตามความเชื่องข้างต้นควรหลีกเลี่ยงการปลูกสร้างบ้านเรือน กิจการร้านค้า เนื่องจากมีสภาพทางภูมิศาสตร์ไม่เหมาะสม นอกจากนี้ยังเชื่อว่าเป็นแหล่งรวมสัมภเวสีต่างๆ ซึ่งเป็นวิญญาณแร่ร่อน มีอิทธิฤทธิ์ด้านลบส่งผลร้ายต่อมนุษย์ได้ วิธีแก้ไขเบื้องต้นคือต้องทำ “พิธีพลิกแผ่นดิน” โดยหมอไสยศาสตร์ที่มีอาคมแกร่งกล้า

จากกรณีศึกษาพิธีพลิกผืนแผ่นดิน มีประวัติว่าที่ดินผืนดังกล่าว เป็นพื้นที่ที่มีบ่อน้ำร้างและเป็นสถานที่สำหรับการฆ่าหมูแล่เนื้อขาย ผู้อาวุโสเชื่อว่ามีภูต เพศ โพย ภัย วนเวียนอยู่บริเวณผืนแผ่นดินแห่งนี้ เจ้าของใหม่จึงจำเป็นต้องทำพิธีพลิกผืนแผ่นดินก่อนสร้างบ้านเช่า เพื่อขจัดข้อครหาจากผู้ขอเช่าที่มีความเชื่อในเรื่องแผ่นดินอัปมงคล

เครื่องประกอบพิธีกรรมเจ้าของที่ดินเป็นผู้เตรียม ซึ่งประกอบด้วย เครื่อง ๑๒ ดังนี้ ข้าวเหนียว ข้าวเจ้า ขนมแดง (บัวลอย) ขนมขาว (ขนมโค) เหล้า เป็ด ไก่ กล้วย อ้อย ถั่ว งา ปลามีหัวมีหาง ธูป เทียน ผ้าขาวม้า หมอน เสื่อกระจูด ขันน้ำมนต์ น้ำเปล่า และดินทั้งสี่ทิศ นอกจากนี้ยังต้องเตรียม ราชครู (ขันหมากพลู) ซึ่งประกอบด้วย ข้าวตอก ดอกไม้ หมากพลู ในจากและเบี้ยราช สำหรับหมอไสยศาสตร์ผู้ประกอบพิธีกรรมจะนำบัตรพลี สำหรับใส่อาหารเซ่นไหว้ผี พระภูมิ เจ้าที่ มีดหมอ และใบเฉียงพร้า สำหรับพรมน้ำมนต์

ขั้นตอนการประกอบพิธี

ขั้นตอนในการประกอบพิธีใช้ระยะเวลาประมาณ ๓๐ นาที โดยทำในช่วงเช้า ตั้งแต่ ๗.๐๐ – ๑๑.๐๐ น. เริ่มเวลาใดก็ได้ วันในประกอบพิธี คือ วันพุธ ซึ่งเป็นวันที่เกี่ยวข้องกับผืนแผ่นดินและเจ้าที่ อาจทำในวันเสาร์หรือวันอังคารก็ได้ (แต่ทั้งสองวันนี้เป็นวันที่เหมาะกับการไหว้ภูมิ เจ้าที่มากกว่า) ก่อนทำพิธีกรรมเจ้าของที่ดินมอบราชครู เสมือนยกหน้าที่และสิทธิ์ขาดในการจัดการที่ดินให้แก่หมอไสยศาสตร์ผู้ประกอบพิธีกรรม

พิธีเริ่มต้นด้วยหมอพิธีกรรมกล่าวสวดชุมนุมเทวดา อาราธนาพระรัตนตรัย กล่าวบทสวดน้ำพระพุทธมนต์ จากนั้นสวดเรียกทุกดวงวิญญาณให้มารับททราบพร้อมเชิญให้ออกไปจากที่ดินแห่งนี้ ก่อนไปหมอพิธีกรรมกล่าวบอกวิญญาณมารับเครื่องสังเวย หลังกินเครื่องสังเวยจนอิ่มแล้วให้วิญญาณจากไปและอย่าได้กลับมายังบริเวณผืนแผ่นดินแห่งนี้และไม่ให้มารบกวนผู้อยู่อาศัยอีกต่อไป

หลังจากเสร็จสิ้นพิธีหมอไสยศาสตร์ผู้ประกอบพิธีกรรม ประพรมน้ำมนต์ให้เจ้าของที่ดิน จากนั้นนำดินที่ผ่านพิธีพลิกผืนแผ่นดินไปโรยคืนทั้ง ๔ ทิศ เป็นอันเสร็จพิธีกรรม ผืนดินดังกล่าวกลายเป็นแผ่นดินใหม่ พร้อมสำหรับใช้ทำสิ่งใหม่ๆ และไร้ภูติ เพศ โพย ภัย เข้ามากล้ำกราย