บ้านมหาเจรีย

บ้านมหาเจรีย ชื่อมหาเจรียมาจากภาษาเขมร แต่เดิมในพื้นที่แถบนี้มีต้นผักกุ่ม เป็นผักกุ่มบก ซึ่งมีรสชาดผิดกับผักกุ่มน้ำ กินอร่อยกว่ากัน รสชาดไม่ขม ผักกุ่มในภาษาเขมรเรียกว่า เจรีย ส่วนคำว่ามหา มีความหมายว่า ใหญ่ เนื่องจากในพื้นที่นี้มีผักกุ่มต้นใหญ่ จึงเรียกว่ามหาเจรีย

ผักกุ่ม

ชื่อวิทยาศาสตร์ผักกุ่ม( Scientific Name ) :Crateva adansoniiDC. ssp. trifoliata ( Roxb.)

ชื่อวงศ์ผักกุ่ม( Family Name ) : CAPPARACEAE

ชื่ออื่นๆผักกุ่ม( Common Name ) : ผักกุ่ม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ )

ลักษณะทั่วไปของผักกุ่ม
ลำต้น : ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 4 – 12 เมตร ลำต้นสีเทาหรือน้ำตาลอมเทา เปลือกค่อนข้างเรียบ
ใบ : ใบเป็นใบประกอบชนิดที่มีสามใบย่อย ใบย่อยรูปรีหรือรูปไข่ ปลายใบแหลม กว้าง 8 –10 เซนติเมตร ยาว 12 – 14 เซนติเมตรโคนใบสอบแคบหรือเบี้ยว ก้านใบยาว
ดอก : ดอกออกเป็นช่อตรงซอกใบหรือปลายกิ่ง ระยะแรกมีสีเขียว ต่อมามีสีขาวหรือขาวอมเหลือง ก่อนออก ดอกจะผลัดใบแล้วจึงออกดอกพร้อมกับผลิใบใหม่ กลีบดอก 4 กลีบ เกสรตัวผู้จำนวนมาก ก้านชูเกสร ตัวผู้สีม่วง
ผล : ผลกลมรีหรือรูปไข่ สีเทาอมขาว เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง
เมล็ด : เมล็ดรูปไต จำนวนมาก

การปลูกผักกุ่ม
ต้นกุ่ม เป็นไม้ที่ขึ้นได้ทั่วไป มีมากในภาคกลางและภาคใต้แถบจังหวัดระนอง ชุมพร กระบี่ และพังงา พบทั่วไปตามริมแม่น้ำ ลำห้วยในป่า ลำคลอง โดยเฉพาะกุ่มบก ต้นกุ่มขยายพันธุ์ได้หลายวิธี คือ เพาะเมล็ด ปักชำ การตอนกิ่ง

สรรพคุณทางยาของผักกุ่ม
• ราก รสร้อน แก้ปวดท้อง บำรุงธาตุ
• ใบ รสขมหอม ขับเหงื่อ แก้ไข้ เจริญอาหาร ระบาย ขับพยาธิ แก้ปวดเส้น แก้โรคไขข้ออักเสบ
• ดอก รสเย็น แก้เจ็บตา และแก้เจ็บในคอ
• ลูก รสขม แก้ไข้
• เปลือกต้น รสร้อน แก้สะอึก ขับผายลม ขับเหงื่อ แก้กระษัย

ประโยชน์ทางอาหารของผักกุ่ม: ส่วนที่ใช้เป็นอาหาร ยอดอ่อน ใบอ่อน และช่อดอกอ่อน

การปรุงอาหาร: คนไทยรับประทานใบอ่อนและดอกอ่อนของผักกุ่มกและกุ่มน้ำ พบว่าชาวบ้านทุกภาคของไทยรับประทานผักกุ่มด้วยวิธีเดียวกัน คือ นำใบอ่อน และดอกอ่อนมาดองก่อน แล้วจึงนำไปรับประทานหรือนำไปปรุงเป็นผักอ่อนผักกุ่ม ทำคล้ายกับแกงขี้เหล็ก โดยการนำดอกมาต้มคั้นน้ำทิ้งสัก 1-2 ครั้ง เพื่อลดรสขม และปรุงด้วยข่าอ่อน ตะไคร้ น้ำปลาร้า น้ำปลาเกลือ ข้าวสารเล็กน้อย ใบแมงลัก ผักชีฝรั่งชาวบ้านเล่าว่าถ้าใส่น้ำครั้นใบย่านางลงไปด้วยจะทำให้ผักกุ่มจืดเร็ว ชาวใต้นำผักกุ่มไปรับประทานกับขนมจีนน้ำยาและชาวเหนือ (เชียงใหม่) นำผักยอดกุ่มมาเผาทานแกล้มกับลาบปลา ในช่วงหน้าหนาวเรามักพบกุ่มดองวางขายในตลาดสด

ที่มา :http://www.vegetweb.com/%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1/