ชื่อ น้ำปลาปลาสร้อย
ประเภทและลักษณะ ประเภทเครื่องปรุงอาหาร
ประวัติความเป็นมา น้ำปลาปลาสร้อย คืออาหารหมักพื้นบ้านของไทยประเภทน้ำปรุงรส (sauce) หรือน้ำจิ้ม ที่ได้จากกระบวนการหมักปลาสร้อยสดกับเกลือในอัตราส่วนที่เหมาะสม ใช้เวลาในการมักเป็นเวลานานหลายเดือนและอาจนานถึงหนึ่งปี ก็จำได้น้ำปลาที่ดีมีคุณภาพ
น้ำปลาปลาสร้อยมีแหล่งผลิตสำคัญอยู่ในเขตลุ่มแม่น้ำยมแถบ อำเภอ บางระกำ จังหวัดพิษณุโลก และ อำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย รวมทั้งจังหวัดพิจิตรและนครสรรค์
ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง -
วัสดุที่ใช้ วัตถุดิบสำคัญที่ใช้ผลิต คือ ปลาสร้อยสด ซึ่งปลาชนิดนี้มีความชุกชุมมากในเขตลุ่มน้ำยม และเกลือ ส่วนอุปกรณ์ที่ใช้ คือ โอ่งดินเผา ถังกรองน้ำปลา ขวดสำหรับบรรจุและฝาปิด
วิธีทำ ขั้นตอนการทำน้ำปลาปลาสร้อย มีดังนี้
1. นำปลาสร้อยมาล้างให้สะอาด
2.นำเกลือมาคลุกเคล้ากับปลาสร้อย โดยใช้อัตราส่วน ปลา 1 ส่วน เกลือ 1ส่วน
3.นำส่วนผสมที่ได้มาบรรจุลงในโอ่งที่ทำด้วยดิน ปิดฝา ใช้ระยะเวลาการหมัก 1 ปี
4. นำสิ่งที่หมักมาต้ม โดยอาจจะใส่น้ำตาลเคี่ยวให้ไหม้ด้วยก็ได้
5.นำใส่ถังให้ตกตะกอน
6. กรองด้วยผ้าขาวบาง
7.บรรจุใส่ขวดที่สะอาด เพื่อจำหน่ายต่อไป สามารถเก็บไว้ได้เป็นปี
บทบาทหน้าที่และความสำคัญในอดีตและปัจจุบัน -
วิธีการเรียนการสอน -
ประโยชน์ของภูมิปัญญา น้ำปลาปลาสร้อย เป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านในการถนอมอาหารเก็บไว้กินได้นานเป็นเครื่องปรุงเพื่อเพิ่มความเค็ม รสชาติ และความหอมของอาหาร
สถานที่ ร้านลูกโกเชียร-เจ้ชิว เลขที่ 122/2 หมู่9 ตำบลกง อำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย โทรศัพท์ (055) 691114, 081-4748071