โรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) ตั้งอยู่เลขที่ 36/1 ถนนนอก ตำบล คลองกระแชง อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี รหัสไปรษณีย์ 76000 โทรศัพท์ 032-425699 เป็นสถานศึกษาสังกัด เทศบาลเมืองเพชรบุรี อำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี เปิดสอนตั้งแต่ระดับปฐมวัย ถึงระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3 มีพื้นที่ 5 ไร่/ตารางวา

โรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) เป็นเครือข่ายของกระทรวงวัฒนธรรม ที่เข้าร่วมดำเนินงานและจัดกิจกรรมด้านศาสนาและศิลปวัฒนธรรม ได้แก่

เข้าร่วมกิจกรรมการสวดมนต์ทำนองสรภัญญะทั้งโรงเรียน ส่งนักเรียนเข้าร่วมโครงการ/กิจกรรม กับสำนักงานวัฒนธรรม เช่น การประกวดสวดมนต์ทำนองสรภัญญะ การเข้าค่ายเยาวชนสมานฉันท์ จัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ส่งเสริมด้านคุณธรรมจริยธรรมและด้านศิลปะวัฒนธรรม เช่น นำภูมิปัญญาการแสดงดนตรีไทย และนาฏศิลป์เข้ามาสอนในโรงเรียน เข้าร่วมกิจกรรมกับสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี ได้แก่ การประกวดสวดมนต์หมู่ทำนองสรภัญญะ ส่งนักเรียนร่วมจัดกิจกรรมการแสดงในโอกาสต่าง ๆ

ประวัติความเป็นมา

รัตนกะลัสอนุสรณ์ ได้มาจากคำว่า รัตนะ ซึ่งเป็นนามสกุลตัวแรกของอดีตเจ้าอาวาสวัดแก่นเหล็ก คือ คุณพ่อเชื่อม รัตนโชติ

กะลัส เป็นชื่อนามสกุลตัวท้ายของอดีตศึกษาธิการจังหวัดเพชรบุรี คือ คุณเนื่อง วีระกะลัส

ท่านทั้งสอง ได้ร่วมกันสร้างอาคารเรียนหลังแรกขึ้นมา จึงได้นำเอาชื่อสกุลตัวแรกและตัวหลังของท่านมารวมกันตั้งเป็นชื่อของโรงเรียน เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้แก่ท่านทั้งสอง

โรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) จัดตั้งเมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2464 โดย พระครูญาณวิสุทธิ์ เจ้าอาวาสวัดแก่นเหล็ก เป็นผู้อุปการะ ต่อมา พ.ศ. 2465 หลวงบริบาลนิคมเขต นายอำเภอเมืองเพชรบุรี ได้เกณฑ์เด็ก 2 ตำบล คือ ตำบลคลองกระแชง และตำบลบ้านหม้อ มาเข้าเรียนตามพระราชบัญญัติประถมศึกษา ดำเนินการด้วยเงินศึกษาพลี นายเหรียญ กาญจนกูล เป็นครูใหญ่ ต่อมาได้แยกเด็กตำบลบ้านหม้อไปเรียนที่โรงเรียนวัดมหาธาตุ โรงเรียนเปิดสอนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

พ.ศ. 2476 เปิดสอนถึงชั้นประถมปีที่ 6 ตามหลักสูตรใหม่ ต่อมาแยก ป.5 – ป.6 ให้ไปเรียนที่โรงเรียนประถมวิสามัญวัดยาง และ พ.ศ. 2479โอนเข้าสังกัดเทศบาลเมืองเพชรบุรี ใช้ศาลาวัดแก่นเหล็ก 4 หลัง เป็นอาคารเรียน

พ.ศ. 2483 เทศบาลสร้างอาคารไม้ 2 ชั้น 1 หลัง เป็นอาคารเรียนหลังที่ 1 ใช้หลักสูตรประถมศึกษา ปีการศึกษา 2492 นายเหรียญ กาญจนกูล เกษียณอายุ แต่งตั้งนายอรุณ ธานี รักษาการครูใหญ่ เมื่อวันที่ 3 มกราคม 2493

พ.ศ. 2495 ได้รับเงินงบประมาณจากระทรวงศึกษาธิการการ สร้างอาคารเรียนแบบ ป.2 ขนาด 8 x 24 เมตร สิ้นเงิน 34,670 บาท โรงเรียนหาเงินสมทบอีก 8,000 บาท กระทรวงฯ ให้เงินเพิ่มอีก 100,000 บาท คณะครูผู้ปกครองนักเรียนร่วมบริจาคเพิ่ม 2,380 บาท และได้เงินปรับปรุง 20,000 บาท จึงแล้วเสร็จใน พ.ศ. 2497 เป็นอาคารเรียน หลังที่ 2

พ.ศ. 2498 ย้ายอาคาร 2 ชั้นเดิม ดัดแปลงเป็นอาคารชั้นเดียว โดยเงินค่าใช้สอยและเงินการประถมศึกษา 5,000 บาท

วันที่ 1พฤษภาคม 2499 ขยายการศึกษาถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ขอสร้างอาคารโรงฝึกงาน โดยเงิน กศ.ส. จำนวน 40,000 บาท เป็นอาคารเรียนหลังที่ 3 นายอิ้น เกตุหอม เป็นครูใหญ่ พ.ศ. 2500

พ.ศ. 2504 สร้างอาคารชั้นเดียว ขนาด 8 x 30 เมตร โดยคณะครูร่วมบริจาค 16,000 บาท เงินบำรุงการศึกษา 1,000 บาท ยังไม่แล้วเสร็จ พ.ศ. 2506 รับเงินบำรุงการศึกษาเพิ่มอีก 9,200 บาท คณะครูช่วยบริจาค 300 บาท

วันที่ 1 เมษายน 2506 โอนกิจการให้เทศบาลเมืองเพชรบุรีตั้งชื่อ โรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์)

วันที่ 30 เมษายน 2509 นายช่วง ชัยมงคล เป็นครูใหญ่

พ.ศ. 2510 ซ่อมอาคารใช้เงินงบประมาณเทศบาล 15,000 บาท พ.ศ. 2511 ต่อเติมอาคาร 4 เป็นห้องเรียนและได้งบประมาณกระทรวงมหาดไทย 350 ,000 บาท สร้างอาคารเรียน 2 ชั้น 8 ห้องเรียน เป็นอาคารเรียนหลังที่ 5 สร้างอาคารเรียน 2 ชั้น 8 ห้องเรียน เป็นอาคารหลังที่ 6 ด้วยเงินงบประมาณกระทรวงมหาดไทย 720,000 บาท

วันที่ 1 ตุลาคม 2520 นางสาวสมใจ ผิวผ่อง เป็นครูใหญ่ ได้รับแต่งตั้งเป็นอาจารย์ใหญ่ วันที่ 30 กันยายน 2521 และวันที่ 22 มีนาคม 2533 ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้อำนวยการ

วันที่ 1 ตุลาคม 2533 นายทม เถื่อนกลิ่น ได้รับคำสั่งแต่งตั้งให้มาดำรงตำแหน่งรักษาการผู้อำนวยการ แทน นางสาวสมใจ ผิวผ่อง ซึ่งเกษียณอายุราชการ และวันที่ 6 เมษายน 2534 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นผู้อำนวยการ

วันที่ 1 เมษายน 2539 นางฉวีวรรณ จันทรางกูร ได้รับคำสั่งโอนย้ายสับเปลี่ยนจากโรงเรียนเทศบาล 3 ชุมชนวัดจันทราวาสให้มาดำรงตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) จนกระทั่งเกษียณอายุราชการ เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2543

วันที่ 2 ตุลาคม 2543 นางสาวชูญาติ ลิลิตธรรม ได้รับคำสั่งโอนย้ายจากโรงเรียนเทศบาล 2 วัดเสนหา (สมัครพลผดุง) เทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม ให้มาดำรงตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) จนกระทั่งเกษียณอายุราชการ เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2549

วันที่ 1 ตุลาคม 2549 นายประสงค์ ธงสุวรรณ ได้รับคำสั่งแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งรักษาการผู้อำนวยการ แทนนางสาวชูญาติ ลิลิตธรรม ซึ่งเกษียณอายุราชการ จนถึงวันที่ 19 พฤศจิกายน 2550

วันที่ 20 พฤศจิกายน 2550 เทศบาลเมืองเพชรบุรี ได้รับคำสั่งโอน (ย้าย) นายเรวัฒน์ มุสิกเจียรนันท์ จากโรงเรียนเทศบาล 1 ทรงพลวิทยา เทศบาลเมืองบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มาดำรงตำแหน่ง ผู้อำนวยการสถานศึกษาโรงเรียนเทศบาล 1 วัดแก่นเหล็ก (รัตนกะลัสอนุสรณ์) จนถึงปัจจุบัน

ตราประจำโรงเรียน : เป็นสัญลักษณ์พระปรางค์ 5 ยอด

คำขวัญประจำโรงเรียน : ประพฤติดี มีความรู้ ดูแลสุขภาพ

ภาษิตประจำโรงเรียน : ปญฺญา นรานํ รตนํ

หมายถึง ปัญญาเปรียบเสมือนเครื่องประดับแห่งตน

สีประจำโรงเรียน : น้ำเงิน - เหลือง

สีน้ำเงิน หมายถึง ความหนักแน่น เปรียบเสมือนผู้ที่เต็มเปี่ยมด้วยปัญญาความรู้

สีเหลือง หมายถึง แสงสว่าง เปรียบเสมือนบุคคลที่มีปัญญาความรู้

ย่อมทำให้ชีวิตสดใส อนาคตก้าวไกล

ดอกไม้ประจำโรงเรียน : ดอกลีลาวดี สีขาว

ทำเนียบผู้บริหาร

ลำดับที่

รายนาม

ดำรงตำแหน่งปี

1

นายเหรียญ กาญจนกูล

พ.ศ. 2464 - 2492

2

นายอรุณ ธานี

พ.ศ. 2493 - 2499

3

นายอิ้น เกตุหอม

พ.ศ. 2500 - 2508

4

นายช่วง ชัยมงคล

พ.ศ. 2509

5

นางสาวสมใจ ผิวผ่อง

พ.ศ. 2520 - 2534

6

นางฉวีวรรณ จันทรางกูร

พ.ศ. 2539 - 2543

7

นางสาวชูญาติ ลิลิตธรรม

พ.ศ. 2543 - 2549

8

นายเรวัฒน์ มุสิกเจียรนันท์

พ.ศ. 2550 - ปัจจุบัน